Wywiad: nagrywać czy robić notatki?

Czy ktoś z was używa jeszcze dyktafonu? Kiedyś był niezastąpiony, dzisiaj wystarczy telefon – choć dyktafon ma nad nim pewną przewagę. Po pierwsze, nie trzeba go codziennie ładować, bywa więc bardzo przydatny w pracy "w terenie". Po drugie, jest znacznie mniejszy niż telefon, można więc nosić go w kieszeni i dyskretnie włączyć bez patrzenia na ekran...

Oczywiście, gdy umawiacie się z kimś na wywiad, to ten ktoś zwykle liczy się z tym, że będzie nagrywany i nie ma nic przeciwko. Ale bywa i tak, że ktoś chce sprzedać wam newsa "off the record" i nie chce, by nagrywać jakąś część wypowiedzi.

Znam też dziennikarzy ze "starej szkoły", którzy nie lubią dyktafonów. Jeśli przeprowadzacie wywiad offline, siedząc twarzą w twarz z człowiekiem, dyktafon zawsze stwarza pewną barierę i spina rozmówcę. Dodatkowo poczucie, że wszystko się nagrywa, może rozleniwiać – zamiast więc słuchać, co tak naprawdę mówi rozmówca, łatwo odpłynąć gdzieś myślami. Dlatego wielu dziennikarzy wciąż lubi robić notatki.

Telefon ma właśnie tę przewagę nad dyktafonem, że dzisiaj jest czymś zupełnie naturalnym. Jeśli włączymy nagrywanie i położymy telefon na stole, rozmówca prawdopodobnie po minucie zupełnie przestanie na niego zwracać uwagę.

Są różne techniki nagrywania wywiadu online. Można skorzystać z wbudowanych mechanizmów Google Meets albo Zooma. Ja prawie zawsze nagrywam rozmowę, używając programu voice recorder w telefonie. Ale oprócz tego robię notatki.

Robienie notatek ma wiele zalet - niezależnie od tego, czy przeprowadzacie wywiad online czy offline:

Ja najbardziej lubię notatki za to, że od razu mam zarysowany outline rozmowy. Często później odsłuchuję całej nagranej rozmowy, ale mając "szkielet" tekstu, dużo łatwiej mi wypełnić puste miejsca.

Jak robić notatki? Ja najczęściej korzystam z aplikacji Notatki albo zapisuję sobie najważniejsze punkty odręcznie w zeszycie.

Wiem, że pewnie niektórym z was robienie notatek nie będzie leżało. Rozumiem. Ja już w liceum nabrałam zwyczaju ich robienia i zawsze wolałam mieć swoje zapiski niż polegać tylko na slajdach albo tym, co zanotował ktoś inny. Przez pewien czas na studiach próbowałam nagrywać wykłady, ale kończyło się na tym, że... i tak robiłam notatki z tego, co nagrałam.

Aha. Każdy dziennikarz albo w ogóle każdy, kto przeprowadził w życiu wiele wywiadów, powie wam jedno:

Zdarza się, że rozmówca ma na sam koniec złotą myśl. Powie wam coś w drzwiach. Na "do widzenia". Przypomni sobie jeszcze jedną anegdotę albo odeśle was do konkretnej książki czy artykułu. Potem będziecie głowić się, co to było albo jak dokładnie brzmiały czyjeś słowa. A tak macie nagrane.